IRE Test
Oorzaken herkennen en gericht behandelen
Soms blijft een vruchtbaarheidsbehandeling ondanks optimale omstandigheden aanvankelijk zonder succes of ontwikkelt een opgetreden zwangerschap zich niet goed en treedt er een miskraam op.
De oorzaken hiervan kunnen bij het embryo zelf liggen of onder andere in het baarmoederslijmvlies (endometrium), de plaats waar het embryo zich moet innestelen en zich, beschermd tegen het maternale immuunsysteem, ongestoord moet ontwikkelen.
Implantatiestoornissen herkennen en behandelen
Het baarmoederslijmvlies is immunologisch hoog gespecialiseerd om selectief de innesteling van het vreemde embryo mogelijk te maken (receptief), maar bijvoorbeeld bacteriën af te weren (defensief). Soms lukt dit niet optimaal en ontstaan er implantatiestoornissen. Het vitale embryo implanteert in het receptieve endometrium met een grote kans op een doorgaande zwangerschap.
In een defensief endometrium kunnen implantatiestoornissen optreden die in bijzonder ernstige gevallen tot een miskraam kunnen leiden. Het beperkt vitale embryo implanteert niet onder defensieve omstandigheden in het endometrium.
In een hoog receptief endometrium is de endometriale selectie minder actief, innesteling vindt plaats, maar een miskraam kan het gevolg zijn. Maar ook normale, doorgaande zwangerschappen zijn mogelijk: elk embryo, zelfs het “slechte”, krijgt zo zijn kans (zie afb. Embryomaternale dialoog).
Wij en onze geselecteerde partners uit de pathologie en laboratoriumgeneeskunde houden ons al lange tijd intensief bezig met deze verbanden. Volgens onze ervaring en de wetenschappelijke literatuur zijn bij verdenking van een implantatiestoornis verdere onderzoeken aangewezen, met name de killercelreceptortypering en de immunhistochemische receptiviteitstest van het endometrium, om door middel van geschikte maatregelen de kansen van ook minder vitale embryo’s te vergroten.
Ter bescherming van het baarmoederslijmvlies proberen wij bij een vroege miskraam altijd een curettage te vermijden en voeren daarom bij voorkeur ambulant een medicamenteuze zwangerschapsafbreking met mifepriston en misoprostol uit onder echografische en hormonale controle.
Voor deze en andere, verdere onderzoeken en ten slotte voor de bespreking van de resultaten en de therapeutische opties bieden wij graag onze expertise aan.
Het therapeutische spectrum omvat onder andere de toediening van een geschikt antibioticum, de laaggedoseerde toediening van cortison, aspirine, heparine en ten slotte de toediening van de groeifactor G-CSF. Vaak worden de maatregelen gecombineerd met een optimalisatie van het vaginale en endometriale microbioom (o.a. lactobacillen).
Analyse van het baarmoederslijmvlies voor de diagnostiek van implantatiestoornissen
Voor de uitgebreide diagnostiek van een onvervulde kinderwens, vooral na herhaalde miskramen of mislukte IVF-behandelcycli, behoort het onderzoek van het baarmoederslijmvlies als belangrijk immunologisch orgaan.
Hiervoor wordt het baarmoederslijmvlies eerst met oestradiol opgebouwd en later met een progestageen getransformeerd, om een hormoonfase-conforme en nauwkeurig dateerbare weefselafname (voor het optimum van een vermoedelijke innesteling) van het baarmoederslijmvlies te kunnen uitvoeren. Met een dunne katheter wordt tijdens een gynaecologisch onderzoek een hoeveelheid slijmvlies ter grootte van een lens tot maximaal een erwt uit de baarmoederholte genomen en histologisch onderzocht.
De histologische onderzoeksresultaten worden vergeleken met echografiebevindingen en bloedresultaten, en er wordt gecontroleerd of de architectuur en de histologische ombouw van het baarmoederslijmvlies cyclusfase-conform zijn verlopen. Hierbij wordt bijzondere aandacht besteed aan de aanwezigheid van verschillende immuuncellen, want ongeveer elke 3e cel in het baarmoederslijmvlies is in de 2e cyclushelft een immuuncel; eventueel wordt bovendien onderzocht of de baarmoederslijmvliescellen zich dienovereenkomstig delen (mitose-index) en cyclusfase-conform ook hormoonreceptoren (oestrogeen- en progesteronreceptoren) vormen.
Uit deze resultaten kunnen belangrijke conclusies worden getrokken over de receptiviteit (ontvankelijkheid) van het baarmoederslijmvlies en eventueel in samenhang met verdere onderzoeken (KIR-typering, auto-immuunscreening, stollingsdiagnostiek, chromosoomanalyse) passende therapieën worden geïndiceerd.
Af en toe wordt deze baarmoederslijmvliesafname uitgevoerd in combinatie met een echografisch contrastonderzoek voor de visualisatie van de baarmoeder, eierstokken en eileiders, inclusief controle van de doorgankelijkheid. De afname van het baarmoederslijmvliesmonster ten behoeve van de immunhistochemische onderzoek in de geprogrammeerde cyclus wordt niet vergoed door de wettelijke ziektekostenverzekering.
De histologische onderzoeken worden ook slechts gedeeltelijk vergoed door de wettelijke ziektekostenverzekeringen. Voor wettelijk verzekerde patiënten kan een eigen bijdrage van ca. € 150-300 in rekening worden gebracht. Bij particulier verzekerde patiënten vergoedt de verzekering in de regel, maar niet altijd, alle diensten.
Uitgebreide screening naast de IRE-test
Killercelreceptortypering (bloedonderzoek)
De uteriene killercellen schermen het halfvreemde embryo af van het maternale immuunsysteem en produceren belangrijke groeifactoren. Er zijn activerende of inhiberende receptoren op de uteriene killercellen die de killercelfunctie en het implantatieproces wezenlijk beïnvloeden.
Auto-immuunscreening (bloedonderzoek)
Autoantilichamen tegen eigen weefsel kunnen in verband staan met een verhoogd risico op een miskraam. Een voorbeeld hiervan is het zogenaamde antifosfolipidensyndroom (APS), waarbij het immuunsysteem ten onrechte antilichamen tegen fosfolipiden vormt, wat kan leiden tot een verhoogde neiging tot miskramen.
Stollingsdiagnostiek (bloedonderzoek)
Een ander belangrijk onderdeel van de diagnostiek is het uitsluiten van een tromboseneiging, die als mogelijke oorzaak voor functiestoornissen van de placenta in aanmerking komt. Een verstoorde bloedstolling kan de bloedtoevoer naar het embryo beïnvloeden en leiden tot miskramen of groeistoornissen. Daarom wordt deze mogelijkheid door middel van gerichte bloedonderzoeken gecontroleerd.
HyCoSy (echografisch contrastonderzoek)
Een echografisch contrastonderzoek (HyCoSy) wordt uitgevoerd om de baarmoeder, eierstokken en eileiders in beeld te brengen en de doorgankelijkheid van de eileiders te controleren. Dit onderzoek helpt om anatomische oorzaken voor innestelingsstoornissen uit te sluiten, zoals geblokkeerde eileiders of structurele afwijkingen in de baarmoeder die het natuurlijke voortplantingsproces zouden kunnen beïnvloeden.
Hysteroscopie (ambulante operatie met of zonder narcose)
De hysteroscopie is een ambulant onderzoek waarbij de baarmoeder direct wordt bekeken met behulp van een dun, flexibel instrument, de hysteroscoop. Het kan met of zonder narcose worden uitgevoerd en dient ter opheldering van anatomische problemen zoals baarmoedermisvormingen, myomen, poliepen of verklevingen, die mogelijke oorzaken kunnen zijn voor innestelingsstoornissen of herhaalde miskramen.
Chromosoomanalyse van beide partners (bloedonderzoek)
De chromosoomanalyse van beide partners, een bloedonderzoek, dient ter uitsluiting van genetische afwijkingen die op de nakomelingen kunnen worden overgeërfd. Bepaalde genetische veranderingen kunnen het risico op miskramen verhogen of leiden tot vruchtbaarheidsproblemen. Door de analyse van de chromosomen van beide partners kunnen mogelijke genetische oorzaken voor herhaalde miskramen of een onvervulde kinderwens worden geïdentificeerd.